Mantıklı insan çevresindeki şartlara uyarken, mantıksız insan çevresindeki şartları kendisine uyduran insandır; onun için bütün gelişme mantıksız insana bağlıdır.
George Bernard Shaw
Nkoloso 1960’ların ortasında taş devrinden hallice Afrika ülkesi Zambia’nın da uzay yarışına katılabileceği düşünmüş ve Afrika’nın ilk uzay programını kurmuştur. Kimilerine göre zırdeli olan bu Nkoloso esasında başarılı bir asker, antiemperyalist ve öğretmendir.
Topluma ayak uydursa Zambia bağımsızlığını kazandığında bir bakan veya müsteşar olarak keyfine bakabilirdi ama tüm kazandığı saygınlığı riske atarak Uzaya gitme hayalinin peşinden koşmuştur.
Peki neydi Nkoloso’nun Hikayesi?
1960’li yıllar soğuk savaşın zirve yaptığı, casusluk mesleğinin çok popüler olduğu Amerika ile Sovyet Rusya’nın dünyanın egemenliği için savaştığı yıllardı.
Bu iki süper güç arasındaki en büyük yarış uzay yarışıydı. Tüm insanlık gözünü uzaya dikmişti. Sürekli yeni roketler fırlatılıyor ve uzaya uydular gönderiliyordu.
Uzay yarışının ilk perdesini Sovyetler Birliği kazanmıştı. Rus Kozmonot Yuri Gagarin 12 Nisan 1961’de Dünya’yı terk eden ilk insan olmuştu. Bu gelişme karşısında gururu incinen Amerika Birleşik Devletleri ise bunun altında kalmadı. Çıtayı yükselterek hedefi Ay’a ulaşmak olarak koydu.
Hikayemizin kahramanı Edward Makuko Nkoloso da işte tam da bu dönemde Afrika’nın ortasında Zambia’da yaşamaktaydı.
Afrika ülkeleri 1960’lı yıllarda teker teker bağımsızlıkları kazanıyorlardı. Yıllarca sömürülmüş ve fakir bırakılmış Afrika’da bir umut ve özgürlük dalgası esmekteydi. Yeni bağımsızlık kazanan ülkelerden biri de Zambia’ydı.
Esasında Zambia’lılara 2. Dünya savaşında asker göndermesi karşılığında çok daha önce özgürlüklerine kavuşacaklarını sözü verilmiş fakat savaş bitince bu sözler unutulmuştu.
Zambia’lılar özgürlüklerini yıllarca süren Nkoloso gibi direnişcilerin yıllarca süren mücadelesi direniş bağımsızlıklarını ilan edebilmişlerdir.
Nkoloso 2. Dünya savaşına katılan askerlerden biriydi. Ülkesine döndüğünde Fen Öğretmeni olarak mesleğini yapmak üzere bir okul inşa etmeye koyuldu. Fakat Zambia’lıların gelişmesini istemeyen sömürgeci güçler tarafından bomba yapımı öğretildiği gerekçesiyle okulu kapatıldı.
Bir süre hapis yatan Nkoloso, hapisten çıktığında siyasete atıldı. Ve Zambia’nın özgürlük mücadelesinin en ön saflarında yer aldı.
Zambia Uzay Programı Nasıl Kuruldu?
1964’de Zambia bağımsızlığını kazandığında bu Nkoloso için sadece bir başlangıçtı. Nkoloso’nun başka planları vardı.
Nkoloso, Zambiya Ulusal Uzay ve Bilim Araştırmaları ve Felsefe Akademisi’ni kurdu. Nkoloso Ay’a hatta Mars’a gitmeyi planlamaktaydı. Çünkü Nkoloso’ya göre Tanrı insanın gördüğü herşeye gidebilmesine izin verirdi.
Zambia gazeteleri aracılığıyla Rusya ve Amerika’ya meydan okudu. Uzay yarışında biz de varız dedi.
Nkoloso Mars’ta hayat olduğuna kuvvetle inanıyordu. Gazetelere verdiği demeçlerde Marslılara sömürgeci güçler gibi baskı yapmayacağını da eklemeyi unutmadı.
ÇÜNKÜ NKOLOSO GÖRE HEPİMİZİN BEYNİ VARDI. SÖMÜRGECİ GÜÇLER NASIL BAŞARIYORSA ONLAR DA BAŞARABİLİRDİ.
Uzay programı katılımcılarına, Nkoloso tarafından icat edilen bir terim olan “Afronauts” olarak ismi verildi.
Afronaut’ları eğitmek için kurulan geçici tesiste afronaut adayları birçok ilkel testten geçiyordu. Bunlar arasında ağırlıksız olma hissine alışmak için bir petrol varilindeki içinde bir tepeden aşağı yuvarlanmak ve lastik salıncakta değişik hareketler yapmakta vardı. Hatta D-Kalu isimli silindir uzay gemisini mancınıkla fırlatmayı denediler.
Afranaoutlar boş zamanlarını ise eksersiz ve fen bilimleri çalışarak geçiriyordu.
Nkoloso bir gazeteye demeç verirken 
Afronatlar fen bilimleri çalışırken
Nkoloso’ya göre en büyük problem, yakıt problemiydi. Bu konuda Amerika ve Sovyet Rusya hükümetlerine işbirliği teklif etti. Fakat Nkoloso’nun tek şartı vardı.
Nkoloso’nun teorik fikirleri ve çalışmalarına karşılık kabul edilecek işbirliği neticesinde aya çekilen ilk bayrağın Zambia bayrağı olmasını talep etti.
Nkoloso, amacından vazgeçmedi, hiç yanıt alamasa da UNESCO’dan, yabancı kaynaklardan parasal destek etti.. Fakat sonunda Uzay Akademisi fikrinden vazgeçti.
Uzaya gidilemese de Uzay akademisinin birçok yararı oldu.
• Burası aynı zamanda birçok kişiye fen eğitimi verilen bir okul görevi görmesinin yanı sıra
• Sömürgeci güçlere direnen birçok Afrikalı’nın buraya sığındığını ve birçok insan hayatının kurtarıldığı söylemektedir.
Nkoloso o dönem yabancı medyada lanse edildiği şarlatan değildi. Esasında Nkoloso, başarılı bir asker, antiemperyalist ve öğretmendi. Bugün ise Nkoloso bu başarılarından ziyade kurduğu ilkel uzay akademisi ve geleceğe verdiği ilham anılıyor.
Nkoloso kendini geliştirme yarışını hiç bırakmadı, 83 yaşında hukuk fakültesinden mezun olarak hayatına avukat olarak devam etti.
Nkoloso 4 Mart 1987’de öldüğünde kendisine resmi cenaze düzenledi ve gazeteler “Bir Kahraman öldü” başlıklarını attı.
Namibia Ülkesi’nin Kurucusu Dr Sam S. Nujoma da Nkoloso’yu saygıyla anarak ölümünde “ Sadece Zambia değil tüm Afrika kaybetti.” ile başlayan bir taziye konuşması yaptı.
Nkoloso’nun çalışmalarından esinlenilerek birçok belgesel, kısa film ve sanatsal çalışma yapılmış ve Afrika’ya ilham verenler arasında yerini almıştır. Bu çalışmaların bir kısmına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Daniel Siim Studio- Art Zambia Uzay Akademisi Kolleksiyonu 
Afronauts filmi Frances Bodomo 
Afronauts isimli kitap fotoğraf kitabı Cristina De Middel 
Edward Makuko Nkoloso’nun Mirası
Nkoloso uzaya gidemese de öldüğünde Afrika’ya ilham verenler arasında yerini aldı.
Nkoloso’nun çalışmalarından esinlenilerek hala birçok kitap, belgesel, kısa film ve sanatsal çalışma yapılmaktadır ve saygınlığını riske atmayanların aksine uzun bir süre daha da insanlığın ortak hafızasında yer alacaktır.
Bazen mantıksız olmak gerekmez mi? Ve mantıksızlara da biraz daha saygılı olmak?
Yorumlarınızı lütfen Youtube kanalımız aracılığıyla bize iletiniz.
Youtube kanalımıza abone olarak bizi takip edebilirsiniz.
Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Makuka_Nkoloso
Nkoloso’da esinlenmiş başka çalışmalar
Nkoloso: The Afronaut (Belgesel) https://www.youtube.com/watch?v=nSNcZU9ZbdA
Başka bir film “The Afronauts” https://www.youtube.com/watch?v=bS6rBBtXFkg
AFRONAUTS kısa film https://www.vernac.media
The Zambian “Afronaut” Who Wanted to Join the Space Race https://www.newyorker.com/culture/culture-desk/the-zambian-afronaut-who-wanted-to-join-the-space-race
Afrikalı Afronotların Muhteşem Hikayesi https://theculturetrip.com/africa/zambia/articles/the-incredible-story-of-zambias-afronauts/